Zeytinyağı Kalp Sağlığı İçin Neden Önemli?
Kolesterol vücudumuzda sağlıklı (iyi) ve sağlıksız (kötü) kolesterol olarak iki formda bulunuyor. Doktorlar, kandaki kötü kolesterol-LDL düzeyini düşürmek için, kırmızı et ve işlem görmüş/kızarmış yiyeceklerden uzak durmamızı öneriyorlar.
İyi kolesterol-HDL ise, damarlarımızın duvarlarında birikip damar tıkanıklığına neden olan kötü kolesterolün-LDL'nin damarlardan atılmasını sağladığı için, yüksek iyi kolesterol-HDL düzeyinin kalp hastalıklarına karşı önleyici olduğu biliniyor.
Bu her ne kadar genel kabul gören bir teori olsa da, kandaki HDL düzeyi ve kalp hastalıklarının bağlantısı üzerine yapılan bilimsel çalışmalar, yüksek HDL'nin, her zaman düşük kalp hastalığı riski demek olmadığını gösteriyor. Circulation dergisinde yayınlanan ve yüksek kalp hastalığı riski taşıyan 300 denek üzerinde yapılan bir çalışma, kandaki yüksek HDL düzeyinin kalbi sağlıklı tutmak için yeterli olmadığını, HDL'nin vücutta ne kadar etkin çalıştığının daha önemli olduğunu vurguluyor.
Barselona'da, Hospital del Mar Medical Research Institute bünyesinde, bir yıl süresince yürütülen bu çalışmada, denekler, beslenme diyeti açısından üç ayrı gruba ayrıldı: İlk grup, düşük yağ, az kırmızı et, bol sebze ve meyve ile beslenirken, diğer gruplardan biri zeytinyağı açısından zengin bir Akdeniz diyeti, son grup ise taze ceviz, fındık, badem açısından zengin bir Akdeniz diyeti ile beslendi.
Bir yılın sonunda, deneklerin kolesterol düzeyleri başlangıçtaki düzeyle karşılaştırıldı. Sadece düşük yağ, az kırmızı et, bol sebze ve meyve ile beslenen grubun LDL ve toplam kolesterol düzeylerinin düştüğü gözlemlendi. Diğer yandan, HDL'nin işlevi ile ilgili yapılan diğer ölçümler, Akdeniz diyeti ile beslenen iki grupta HDL'nin görevini daha etkin bir şekilde yerine getirdiğini gösterdi. Bu çalışmada, zeytinyağı açısından zengin Akdeniz diyetinin, HDL'nin etkinliğini en çok artıran beslenme olduğunu ortaya koydu. Bu şekilde beslenen kişilerde, iyi kolesterolün-HDL'nin, kötü kolesterolü-LDL'yi kan damarlarının duvarlarından koparıp, vücuttan atılması için karaciğere taşımakta çok daha başarılı olduğu görüldü. Aynı zamanda, bu kişilerde, HDL'nin, antioksidan görevi görerek, kan damarlarının zayıflayıp, kalp krizi riskini artıran plakların oluşumuna karşı savunmasız kalmasını önlediği belirlendi. Ayrıca, HDL'nin damarları daha esnek tuttuğu gözlemlendi.
Araştırmayı yöneten Dr. Montserrat Fito, zeytinyağında bulunan antioksidanların kandaki HDL parçacıklarına bağlanarak, daha sağlıklı ve kaliteli kalmalarını sağladığı yönünde bir hipotez geliştirdiklerini belirtti.
Taze ceviz, fındık, badem açısından zengin Akdeniz diyeti ile beslenen grupta da HDL işlevlerinde etkinliğin arttığı gözlenmekle birlikte, etki zeytinyağında olduğu kadar yüksek değildi.
Bu çalışmadaki önemli noktalardan biri de, bu üç diyetten hiçbirinde deneklerin HDL düzeyinin kayda değer biçimde artmaması oldu. Uzmanlar, Akdeniz diyeti gibi, meyve, sebze ve antioksidanlar açısından zengin diyetlerin, HDL düzeyinin artmasına katkı sağladığını, ancak düzenli egzersizin bu konuda daha etkili olduğunu söylüyor. Henüz, HDL düzeyini artıran bir ilaç da bulunmuş değil.
Bu araştırmanın sonuçları, kandaki HDL düzeyinin yükseltmesinin kalp ve damar hastalıklarından korunmada tek başına yeterli olmadığını, etkinliğini de artırmak gerektiğini ortaya koyuyor. Ve ne mutlu ki bunun için ilaca ihtiyacımız yok, zeytinyağı bu etkiyi doğal olarak yaratıyor.
Alice Park, Time Health, 14.02.2017
